Wdrażanie innowacji pt. „Hobbit, czyli wyprawa po smoczy skarb” odbywało się od 8-15.01.2016r. na terenie Szkoły Podstawowej z Oddziałami Integracyjnymi nr 4 w Wieliczce.
Poszczególne zajęcia zorganizowane były w formie wizyt w określonym miejscu Śródziemia. Pierwszego dnia uczniowie zostali zaopatrzeni w mapy Śródziemia, które mieli przy sobie codziennie. Zaznaczone są na niej poszczególne etapy wędrówki. Nauczyciel zmienił się w przewodnika wyprawy po skarb, Gandalfa. Instruował uczniów o tym, gdzie jest zbiórka i kogo w danym dniu odwiedzą. Wszystkie zajęcia oparte były o metody aktywizujące uczniów, w których nacisk kładzie się na utożsamianie, wcielanie w role.
BAG END
W jadalni Bilba Bagginsa doszło do niezwykłego spotkania. Usytuowani wokół stołu uczniowie, starali się odtworzyć sposób celebracji posiłków, jaki charakteryzował Hobbitów. Następnie na tablicy multimedialnej został zaprezentowany fragment filmu, prezentujący kolację w Bag End. Analizie podlegało zachowanie głównego bohatera, a także etykieta zachowania się przy stole zgromadzonych gości
Sytuacja miała zmusić uczniów do zastanowienia się nad tym, co czuł Bilbo Baggins, gdy do jego domu wtargnęła zgraja krasnoludów i wyjadła mu jedzenie ze spiżarni. Nastąpił opis uczuć bohatera oraz próba utożsamienia się (bądź braku utożsamienia), z jego zachowaniem i uczuciami.
W dalszej części zajęć Gandalf (w tej roli nauczyciel) przedstawił uczniom plan wyprawy po smoczy skarb, rozdał im mapy z rozpisaną trasą (każdy dzień zajęć odbywa się w innym miejscu w szkole).
Na zakończenie wszyscy zebrani wysłuchali „Pieśń o wyprawie po skarb”. Prowadzący omówił z uczniami znaczenie tego typu pieśni oraz roli, jaką odgrywają podczas historycznych momentów. Gandalf zarządził zbiórkę drużyny poszukiwaczy skarbu następnego dnia, na Gościńcu (górnym korytarzu szkoły).
TROLLE
Gandalf wraz ze swoją drużyną spotykał się o wyznaczonej porze na Gościńcu. Wyruszyli w podróż (udali się do przygotowanej sali). Tam nastąpiła przerwa na odpoczynek (brak ławek i krzeseł, zebrani siedzą na podłodze).
Gandalf podzieli drużynę na mniejsze zespoły. We wszystkich grupach został wyznaczony włamywacz, którego zadaniem było wydobycie skarbu z kryjówki. Włamywacz ten musiał być wybrany mądrze, z jak największą dbałością o to, by odznaczał się cechami, niezbędnymi do tej roli. Dlatego uczniowie otrzymali kartę zawierającą cytaty, uzasadniające wybór Bilbo Bagginsa na włamywacza. Na tej podstawie wybierali swojego lidera, który odebrał trollom zwoje i odczytał zagadki.
Zadaniem uczniów było odnalezienie skarbu trolli, zanim zajdzie słońce (mają na to 20 minut). Wówczas potwory zbudzą się i zjedzą śmiałków.. Rozpoczęła się wielka gra w podchody. Każda drużyna, zgodnie ze wskazówkami (zagadkami), udała się do miejsc ukrycia miecza, łuków i toporów. Gdy wszyscy włamywacze przynieśli skarby, nastąpiło ich identyfikowanie. Uczniowie wyjaśnili, którzy uczestnicy wyprawy posługiwali się taką bronią. Następnie Gandalf zarządził przerwę na sen i ogłasza zbiórkę następnego dnia.
U KRÓLA GOBLINÓW
Na początku zajęć Gandalf przywitał dzielnych śmiałków w bardzo mrocznym miejscu- królestwie goblinów, zamieszkujących wnętrza Gór Mglistych. Poprosił uczniów, by ze zgromadzonych na środku sali materiałów wykonali plastyczną wizualizację zła. Po tym zadaniu, na tablicy multimedialnej została zaprezentowana uczniom postać Króla Goblinów. Następnie uczestnicy wyprawy zostali zaopatrzeni w materiały pomocnicze (karty cytatów, tabele), potrzebne do tego, by wykonać charakterystykę goblinów, jako mieszkańców Śródziemia. Tabela była równocześnie uzupełniana przez uczniów na tablicy interaktywnej. Po dokonaniu pełnej charakterystyki, Gandalf postawił przed swą drużyną pytanie: Dlaczego w świecie Tolkiena zło najczęściej jest szpetne? Nastąpiła burza mózgów. Po zebraniu odpowiedzi, zebrani zostali zapoznani z historią goblinów (orków). Uczniowie dowiadują się, iż byli oni niegdyś pięknymi elfami, które były poddawane okrutnym torturom przez sługi Saurona. Na zakończenie wizyty w jaskini goblinów, został wysunięty wniosek: nawet najczystsze dobro może zostać okaleczone. Wówczas w ciemności duszy rodzi się zło, które przysłania światło i dobro. Gandalf zarządził spotkanie w Mrocznej Puszczy, w której uczniowie będą musieli wykazać się sprytem i kondycją.
MROCZNA PUSZCZA
W tym dniu uczniowie przyszli do Mrocznej Puszczy. Aby móc przedostać się na drugi jej koniec, musieli przeprawić się przez ścieżkę elfów. Na śmiałków czekała wspinaczka po drzewach, skoki przez rwące strumienie, czołganie się pod trującymi krzewami, a także skakanie po gałęziach drzew, w celu ucieczki przez pająkami. Po przejściu ścieżki, drużyna została niespodziewanie aresztowana przez Leśne Elfy, które prowadzą ją do króla elfów. Tu nastąpił proces zebranych. Byli oni oskarżeni o wtargnięcie na tereny elfów. By móc wykupić swoją wolność, musieli odpowiedzieć na zagadki, które Gollum i Bilbo zadawali sobie nawzajem. Po rozwiązaniu wszystkich zadań, więźniowie zostali wypuszczeni.
SAMOTNA GÓRA- SMAUG
Nadszedł ostatni i zarazem najniebezpieczniejszy dzień wyprawy po smoczy skarb, spotkanie ze Smaugiem. Drużyna śmiałków spotkała się w szkolnej piwnicy. Było tam bardzo ciemno, w tle słyszano utwór „I see fire” Eda Sheerana. Zebrani udali się w miejsce, skąd dochodzi muzyka. Tam Gandalf wyjaśnił uczniom, że ich zadaniem jest odnalezienie Arcyklejnotu. Za pomocą zmysłów: słuchu, węchu i dotyku musieli odgadnąć, gdzie jest on ukryty. Odgadują, iż klejnot ukryty jest w sali 39, a tajemniczym przedmiotem był pędzel. Po opuszczeniu piwnicy, uczniowie bardzo cicho skradali się pod salę nr 39. Gdy tam dotarli, spotykali Smauga (ucznia przebranego za smoka). Smok oznajmił im, że odda klejnot, jeśli rozwiążą zadania.
Po wykonaniu pracy smok oddał im szkatułę, pełną złotych, czekoladowych pyszności.
Następnie nastąpiła chwila refleksji na temat odbytej wyprawy. Uczniowie zastanawiali się nad swymi przeżyciami i zestawiali je z doświadczeniami bohaterów Hobbita. W tym celu uzupełniali schematy, narysowane na tablicy:
Pierwsze koło: jakimi cechami charakteru i umiejętnościami musieli wykazać się uczestnicy wyprawy po smoczy skarb?
Drugie koło: jakimi cechami i umiejętnościami musieliście się wykazać wy, w czasie waszej wyprawy po skarb?
Po wskazaniu cech wspólnych, Gandalf oznajmił, że wyprawa po smoczy skarb dobiegła końca.
Realizacja innowacji spotkała się z zainteresowaniem uczniów, którzy po raz pierwszy mogli omawiać dzieło literackie w taki sposób. Ewaluacja projektu pokazała, iż uczniowie chcieliby, aby taka forma zajęć była w szkole częściej praktykowana.
Elżbieta Ryznar
